«ýÀ÷¸§Ç,

¸¡¨Ã측ø «õ¨Á¡âý "«üÒ¾ò ¾¢ÕÅ󾡾¢" «üÒ¾Á¡É µ÷ áø. ÅÃÄ¡üÚ º¢ÈôÒÁ¢ì¸ ´ýÚÁ¡Ìõ. ¦Àñ¸Ùõ ¾òÐŠŢº¡Ã¨½Â¢ø §ÁõÀðÎ ¿¢ü¸Ä¡õ ±ýÀ¾üÌ ¿øÄ¦Å¡Õ º¡ýÈ¡¸ «¨Áŧ¾¡Î, ­¨ÈÂÕû Ш½ ¦ºö  ºÓ¾¡Âò¨¾§Â Á¡üÈ¢ ¿øÅÆ¢ ÀÎò¾Ä¡õ, ÒÃðº¢ Å£Ã¡í¸¨½¸Ç¡¸ ±ÆÄ¡õ ±ýÀ¾üÌõ ¿ø¦Ä¡¦Å¡Õ º¡ýÈ¡¸ «¨Á¸¢ýÈÐ.

«üÒ¾ò¾¢ÕÅ󾡾¢ô ÀüȢ ­ùÅ¡ö×, ±ùÅ¢¾ ­Äì¸½ì  ÜÚ¸¨Çì ¦¸¡ñ¼Ð, ±ò¾¨¸Â ¦º¡øĽ¢¸¨Ç ¦À¡Õǽ¢¸¨Çô ¦ÀüÚî º¢È츢ýÈÐ ±ý¦ÈøÄ¡õ  ¬Ôõ ­Ä츢 ¬öžøÄ. Á¡È¡¸ ±øÄ¡ Ũ¸ ¸¢ÇÅ¢ ¬ì¸í¸ÙìÌõ ±Ø ¿¢ÄÉ¡¸ ­ÕìÌõ «¸¿¢Äò¨¾ì ¸ñÎ §¾Õõ ´÷ ÓÂüº¢Â¡Ìõ. ±ùÅ¡Ú ´ù¦Å¡Õ Ũ¸ ÁÃï ¦ºÊ¦¸¡Ê¸ðÌõ §¾¡ýÚ ¿¢Äõ ­ùŨ¸ò¦¾É ÜÈ ÅÕÁ¡ô§À¡ø, «üÒ¾ò ¾¢ÕÅ󾡾¢ ±Ûõ ­Ä츢Âõ §¾¡ýÈì ÜÊ «¸ó¿¢Äò¨¾ì ¸ñÎ §¾Õõ ÓÂüº¢Â¡Ìõ ­Ð.  ­Ð§Å ¾¢Õ À¡Ä¡ô À¢û¨Ç ²§¾¡§Å¡÷ Ũ¸Â¢ø ÅüÒÚò¾¢ ÅÕõ eco-system thinking ±ýÚõ ¿¢¨É츢ý§Èý. ­ò¾¨¸Â º¢ó¾¨É§Â ¦¾¡ø¸¡ôÀ¢Ââý ¦À¡ÕǾ¢¸¡Ãò¾¢ý «ÊôÀ¨¼. ­¾¨É ¦ºù§Å ¦ºö§ž¡ý  ¦º¡ø¨ÄÔõ ±Øò¨¾Ôõ ¬öóÐ ¦º¡øľ¢¸¡Ãõ ±Øò¾¾¢¸¡Ãõ ±ýÚõ ±Ø¾¢ÔûÇ¡÷. À¡½¢É£Âò¾¢Öõ §ÅÚ Å¼¦Á¡Æ¢ ­Ä츽 áü¸Ç¢Öõ ¦À¡ÕǾ¢¸¡Ãõ ­ø¨Ä¦ÂýÚõ «¾É¢ý ¦¾¡ø¸¡ôÀ¢Âí ÜÚõ ¦º¡øľ¢¸¡ÃÓõ ±Øò¾¾¢¸¡ÃÓõ ­ø¨Ä¦ÂýÚõ ¦¾Ã¢¸¢ýÈÐ. §ÅÚ Å¨¸Â¢§Ä§Â ¦º¡øġáöÔõ ±Øò¾¡Ã¡öÔõ «íÌ. ­ýÚ ¿¡ý «È¢ó¾ Ũ¸Â¢ø ¦Åû¨ÇÂ÷¸û  ¿ÎÅ¢Öõ ¦¾¡ø¸¡ôÀ¢Âõ  §À¡ýÈ ¦Á¡Æ¢áø ­ýÛõ ±ÆÅ¢ø¨Ä ±ý§È ¿¢¨É츢ý§Èý.

«¾üÌ Óý ¦¾¡ø¸¡ôÀ¢Âò¾¢üÌ «ÊôÀ¨¼Â¡¸×õ  «¾É¢ý ¾Á¢ÆôÀñÀ¡ðÊü§¸ «ÊôÀ¨¼Â¡¸×õ ­Õ츢ýÈ 'áĢ «È¢Å¢Âø" ±Ûõ ӨȢ¨Äô ÀüÈ¢ º¢Ä Å¡÷ò¨¾¸û.

­ó¾ «È¢Å¢Âø ШÈìÌ ¦¾Ã¢Âí¸û(theoria) ­Õ츧ÅñÎõ. ¸¡ð¼¡¸ ¸¡É¡Å¢Âø ¬ö׸ðÌ «ÊôÀ¨¼Â¡¸ ¸É¡ò¦¾Ã¢Âõ(DreamTheories), «¾ý ÜÈ¡¸ ¸üÈÇ¢¸û, ¸üȸǢ¸ðÌò ¾¸ §ÅÚÀÎõ ±ñÒò¾¢¸û ±ñº¢ò¾¢¸û ±ýÀÉ. ­Åü¨È «ÊôÀ¨¼Â¡¸ì ¦¸¡ñ§¼ µ÷ ¸É¡ ­ò¾ý¨ÁÂÐ ±ýÚ ¦¾Ã¢óЦ¸¡û¸¢§È¡õ, ­Ð Á¡ÁÃõ , ­Ð ¦¾ý¨ÉÁÃõ ±ýÚ ¦¾Ã¢óЦ¸¡ûÅÐ §À¡Ä. ­ùÅ¡Ú ¸É׸¨Ç ¦¾Ã¢óЦ¸¡ûÇ ¯¾×ž¢ý ­ì§¸¡ðÀ¡Î¸û ¦¾Ã¢Âõ ¬¸¢ýÈÐ.  ­ó¾ ¦¾Ã¢Âí¸û µ÷ ¦¾Ã¢Å¢¨É ÀÂôÀ¢ì¸ (an understanding) «¾ýÅÆ¢ «¸ò§¾ ¿¢ü¸¢ýÈ ´÷ «È¢Â¡¨Á ¿£í¸¢¼ »¡Éò ¦¾Ç¢× ¯ñ¼¡¸¢ýÈÐ. ­ò¾¨¸Â «ï»¡É ¿£ì¸í¸¨Çì ¸Õ¾¢§Â áĢ «È¢Å¢Âø ¬ö׸û ¦ºø¸¢ýÈÉ.

«üÒ¾¾¢ÕÅ󾡾¢ µ÷ ¸ÉÅøÄ, ¸É׸§Ç¡Î ´ôÀò¾ì¸ ¯ûÇÅÁí¸Ç¢ø ´ýÚÁøÄ. ¬Â¢Ûõ ¸É¡ì¸¨Çô §À¡ý§È §¾¡ýÈ¢ ¦ÅÇ¢ôÀðÎ ´÷ ­Ä츢ÂÁ¡ö ¿¢ü¸¢ýȦšýÚ ±ýÈ ´üÚ¨Á¢ý, «¾ý ¸¡Ã½Á¡¸ ±øÄ¡Åü¨ÈÔõ ¯ûǼ츢 ӨÈ¢ø '¬¸Áõ " ±ýÚ «¨Æô§À¡õ. ¦Áö¸ñ¼¡÷ ÅüÒÚòÐõ "§¾¡üÈ¢Âò ¾¢¾¢" ±ýÈ ¸Õò¨¾§Â ±ÎòÐ즸¡ñÎ, ¡Р¡Р§¾¡üÈ¢Âò ¾¢¾¢§Â¡, ¸É׸û §À¡Ä , «¨Å¦ÂøÄ¡§Á ¬¸Áí¸û ±ýÚ ­íÌ ¬¼ôÀÎõ.

­ùŨ¸Â¢ø «üÒ¾ò ¾¢ÕÅ󾡾¢ µ÷ ¬¸Áõ. ¬Â¢Ûõ ­íÌ ¸É¡ò¦¾Ã¢Âõ §À¡Ä '¬¸Áò¦¾Ã¢Âõ; ±ýȦšýÚ ­Õ츧ÅñΧÁ? ­Õ츢ýÈÐ. «¾¨É º¢È¢Ð Å¢ÇìÌÅõ. ¸üÈÇ¢¸¨ÇÔõ ²¨ÉÂÅü¨ÈÔõ ¦À¡ÐÅ¡ì¸(generalise) ¿¡õ ¦ÀÚÅÐ , ¬¸Áì¸üÈÇ¢¸û, ¬¸ÁÒò¾¢¸û, ¬¸Áº¢ò¾¢¸û ±ýÀÉ. ­¨Å§Â ¬¸Áò¦¾Ã¢Âõ ¬Ìõ. ­¾¨É§Â ÍÕì¸Á¡¸ "¬¸Á£Âõ" ±ýÈ «¨Æò¾¢Õ츢ý§Èý. ­¾ý ÅÆ¢§Â¾¡ý ¾¢Ã¡Å¢¼ ¦ÁöÂÈ¢× ÅÃÄ¡Ú ±Øò¾ôÀðÎ ÅÕ¸¢ýÈÐ. ­ýÛõ ¬Æï ¦ºøÄ, ­ì¸üÈǢ¡¾¢¸û §¾¡ýÚõ ¦À¡Ð ¿¢ÄÁ¡¸ ¾¢ø¨ÄÂõÀÄõ ­ÕôÀ¨¾ì ¸¡ñ§À¡õ. "¾¢ø" ±ýÈ¡ø 'Å¡úÅÐ' '­ÕôÀÐ' ±ýÈ  ¦À¡Õû ¯¨¼ÂÐ. µ÷ ¦À¡Õû, «Ð ¡¾¡¸Å¡Â¢Ûõ «ï»¡É ­ÕÇ¢ø ¸¢¼ôÀ¾ýÈ¢ ´ý¦ÈÉ ¯Ä¸¢ø ­ÕôÀ¾üÌ ¸¡Ã½Á¡ö ­ò¾¢ø¨Ä§Â ­Õ츢ýÈÐ. »¡ÉÁÂÁ¡¸¢Â ´ýÚ ±ýÀ¾¢ý «Ð§Å º¢ò-«õÀÃõ >º¢¾õÀÃõ ±ýÚõ  º¢ò-«õÀÄõ> º¢üÈõÀÄõ ±ýÚõ ¿Å¢ÄôÀθ¢ýÈÐ.  ¦Áö¸ñ¼¡÷ "¦º¡ýÉ º¢Åý ºó¿¢¾¢Â¢ø ÁüÚĸõ §ºðÊò¾Ð" ±Ûõ§À¡Ð, ­ó¾ ¾¢ø¨Ä «õÀÄò¨¾§Â "º¢Åý ºó¿¢¾¢" ±ýÚ ¯ûÙÅÁõ ÀÎòи¢ýÈ¡÷.

­¾ýÅÆ¢ ¨ºÅ º¢ò¾¡ó¾ò¾¢üÌõ ¬¸Á£Âò¾¢üÌõ ¯ûÇò ¦¾¡¼÷Ò ¦¾Ç¢Å¡¸¢ýÈÐ. ­ó¾ eco-system thinking ±ýÀ¾¢ý ÓÊó¾ ÓʧÅ, ¬Æò¾¢ý ¬Æ§Á ¨ºÅ º¢ò¾¡ó¾õ ±ýÀÐ, ¦¾¡ø¸¡ôÀ¢Â÷ ÅÆ¢ À¢¨Æ¡Р¦ºýȨÁ¢ý ÅóÐûÇ »¡Éò ¦¾Ç¢×.

­É¢ «üÒ¾ò ¾¢ÕÅ󾡾¢ µ÷ ­Ä츢Âõ ±ýÀ¾¢ý, ­íÌ ­ýÛõ ÑðÀÁ¡¸ Å¢ÇíÌõ ¦¾Ã¢Âõ ¯Ç¿¢¨Äò ¦¾Ã¢Âõ ±ýÈ¡Ìõ. «¾ü§¸üÀ  Òò¾¢ º¢ò¾¢¸Ùõ ¯Ç¿¢¨ÄÒò¾¢¸û ¯Ç¿¢¨Äº¢ò¾¢¸û ±ýÈ¡Ìõ.  ­Ð ±ùÅ¡Ú ºí¸¡ÄòÐô ÒÄÅ÷¸û µ÷ À¡¼Ä¢ý ¦À¡Õ¨Ç ¯½÷󾻡ýÚ, ­Ð ÌȢﺢìÌâÂÐ, À¡¨ÄìÌâÂÐ ±ýÈÅ¡Ú  ¯Ç¿¢¨Ä¨Â Ò½÷¾ø ¸Õò¾Ð, À¢Ã¢¾ø ¸Õò¾Ð ±ýÈÅ¡Ú ¸ñ¼¡÷¸§Ç¡ «§¾ô §À¡ýÚ¾¡ý ­íÌ. À¡¼Ä¢ý ¦À¡Õ¨Ç ¯½÷óÐ «ò¾¨¸Â ¦À¡Õû  ±Ø¿¢Äí¸¨Çì ¸ñ¼È¢Â ­ì¸üÈÇ¢ìÌâÂÐ ­Ð ±ýÚõ , ­ó¾ Òò¾¢ Ũ¸¸Ç¢ø ±Øó¾Ð, ­¾¨É ÀÂôÀÐ ±ýÚõ ÅÌôÀ¾¡Ìõ. ­Ð§Å ¾Á¢Æ÷¸û ¯Ä¸¢üÌ «Ç¢ì¸ìÜÊ  «È¢Å¢Âø ¦¸¡¨¼Â¡Ìõ.

­É¢ Å¢ºÂò¾¢üÌ Åէšõ. ­¾¨É «È¢Å¢Âø º¡ýÈ Ó¨È¢ø ­íÌ Å¢Çì̧šõ. §Áü§¸¡û ²Ð ±ÎòÐ측ðÎ ±ýÈ Ó¨È¢ø ²Ã½ï º¡÷ó¾ Ũ¸Â¢ø ­Ð Å¢Çì¸ôÀÎõ
 

«¾¢¸Ã½õ 1:

§Áü§¸¡û: «õ¨Á¡÷ Å¢Íò¾¢ì ¸üÈÇ¢ ±ö¾¢É¡÷ ±ýÀÐ.

²Ð: §ÁÄ¡É «¸îÍò¾òÐ «ÕÇ¡Åò¨¾ ÀΞ¢Ûõ, ºÁÂô ¦À¡Ð À¸÷ž¢Ûõ
 

±ÎòÐ측ðÎ:

«ÕÇ¡Åò¨¾:

                «Õ§Ç ¯Ä¦¸Ä¡õ ¬ûÅ¢ôÀÐ ®ºý
                «Õ§Ç À¢ÈôÒ «ÚôÀÐ «¾É¡ø-- «ÕÇ¡§Ä
                ¦Áöô¦À¡Õ¨Ç §¿¡ìÌõ Å¢¾¢Ô¨¼§Âý ±ï»¡ýÚ
                ¦Áöô¦À¡ÕÙõ ¬Å¦¾ÉìÌ

ºÁÂô¦À¡Ð:

                áÄÈ¢× §Àº¢ ѨÆŢġ÷ ¾¢Ã¢¸
                ¿£ÄÁ½¢Á¢¼üÈ¡ý ¿£÷¨Á§Â -- §ÁÖÄó¾Ð
                ±ì§¸¡ÄòÐ ±ù×ÕÅ¡ö ±ò¾Åí¸û ¦ºöÅ¡÷ìÌõ
                «ì§¸¡ÄòÐ «ù×էšõ
 
«¾¢¸Ã½õ 2:

§Áü§¸¡û: «õ¨Á¡âý ¯Ç¿¢¨ÄÒò¾¢¸û Å¢ò§ÅºÉÁ¡¸¢Â «ÕûÅ£ú À𼦾ýÀÐ

²Ð:  ­¨ÈÂÕÇ¡§Ä§Â ¾¡ý ­¨È¾Ã¢ºÉõ ¦ÀüÚ ¯öó¾¡÷ ±ýÚ ¯½÷óÐ ¦Á¡Æ¢Å¾¢ý.

±ÎòÐ측ðÎ

        1.      ­¨ÈÅ§É ±ù×¢Õõ §¾¡üÚÅ¢ôÀ¡ý §¾¡üÈ¢
                ­¨ÈÅ§É ®ñÎ ­Èì¸ï ¦ºöÅ¡ý  -- ­¨ÈŧÉ
                ±ó¾¡¦ÂÉ ­ÃíÌõ ±í¸û§Áø ¦ÅóÐÂÃõ
                Åó¾¡ø Á¡üÚÅ¡ý

        2.      ¸¡ñÀ¡÷ìÌí ¸¡½Ä¡ó ¾ý¨Á夃 ¨¸¦¾¡ØÐ
                 ¸¡ñÀ¡÷ìÌí ¸¡½Ä¡ý ¸¡¾Ä¡ü --- ¸¡ñÀ¡÷ìÌî
                §º¡¾¢Â¡ö º¢ó¨¾Ô§Ç §¾¡ýÚ§Á ¦¾¡øÖÄÌìÌ
                ¬¾¢Â¡ö ¿¢ýÈ «Ãý

«¾¢¸Ã½õ 3:

§Áü§¸¡û: ­É¢ «õ¨Á¡âý ¯Ç¿¢¨Äº¢ò¾¢¸û ®ºòÐÅõ º¡÷ó¾Ð ±ýÀÐ

²Ð:      ¯Â÷ó¾ ¦¾öÅ£¸ô ÀñÒ À¡¼ø¸Ç¢ø ¦ÅÇ¢ôÀΞ¢ý

±ÎòÐ측ðÎ:

        1.       «È¢Å¡Ûó¾¡§É «È¢Å¢ôÀ¡ý ¾¡§É
                «È¢Å¡ö «È¢¸¢ýÈ¡ý ¾¡§É -- «È¢¸¢ýÈ
                ¦Áöô¦À¡ÕÙó ¾¡§É Ţâͼ÷ À¡÷ ¬¸¡ºõ
                «ô¦À¡ÕÙõ ¾¡§É «Åý

        2.      À¢Ã¡¨É §¿¡ìÌõ ¦ÀÕ¦¿È¢§Âô §À½¢ô
                À¢Ã¡ÉÅý ¾ý §ÀÃÕ§Ç §ÅñÊô -- À¢Ã¡ÉŨÉ
                ±íÌüÈ¡ý ±ýÀ£÷¸û ±ý§À¡øÅ÷ º¢ó¨¾Â¢Ûõ
                ­íÌüÈ¡ý ¸¡ñÀ¡÷ìÌ ±Ç¢Ð
 

­Ð «üÒ¾ò ¾¢ÕÅ󾡾¢Â¢ý ÓبÁÂ¡É ¬ö× «øÄ. ­ýÛõ ¬Â¬Â  ¬ì»¡ ¸üÈÇ¢ Àð¼Ðõ ¦¾Ã¢Â ÅÃÄ¡õ. ¬Â¢Ûõ ­ÐŨà ÜÈ¢ÂÅüÈ¡ø, áĢ «È¢Å¢Âø (Hermeneutic Science )  ±ýÀ¾¢ý ´Õ º¢Ä ÜÚ¸û ¦¾Ç¢Å¡¸¢ ­ÕìÌõ ±ýÚ ¿¢¨É츢ý§Èý. µ÷ º¢È¢Â ÌÈ¢ô§À¡Î, ­ì¸ðΨè ÓÊô§À¡õ.

­íÌ ±Îòи¡ðθ¨Ç ¬Â «ÅüÈ¢ý Ò¨¾ÔÕÅ¡ö ²Ð ±ÉôÀÎÅÐ ­Õ츢ýÈÐ. À¢Öõ ¦ºöÔû ¾ÉÐ ÀÊì¸ÅÕõ ÒÈ×ÕÅ¢ýÅÆ¢ °öóнÃò ¾Õõ Ò¨¾ÔÕ ¸¢ðθ¢ýÈÐ, «Ð§Å ²ÐÅ¡ö «¨ÁóÐ §Áü§¸¡¨Ç ¯ñ¨Á ±ýÚ ¯¼ýÀ¼ ¨Å츢ýÈ.Ð. ­íÌ ²Ð ±ÉôÀÎÅÐõ ÒÈ×ÕÅ¡ö ¿¢ýÚ «¾ý Ò¨¾ÕÅ¡ö §Áü§¸¡¨Ç °öò¾È¢Â ¯¾×¸¢ýÈÐ ±ýÀ¨¾Ôõ ¸¡ñ¸. ­ùÅ¡Ú  µ÷ ¦ºöÔÇ¢ý ÒÈ×ÕŢĢÕóР «¾ý ¦ÁöÂ¡É Ò¨¾ÔÕÅ¢üÌî ¦ºøŧ¾ ¦Áö¦¿È¢ò¾¡¸¢Â ¦ÁöÂÈ¢×î º¢ó¾¨É ±ý¸¢È¡÷ ¦¾¡ø¸¡ôÀ¢Â÷.  ¯ñ¨Á¸¨Ç ¸¡½ò¾Õŧ¾ «È¢Å¢Âø ШȸǢý  ­ÂøÒ  ±ýÀ¾¢ý ­ùÅ¡Ú ¬öóÐ ¯½¨Á¸¨Ç «È¢Âò¾óÐ «¾ýÅÆ¢ «¸òÐ ­Õ¨Ç, «ï»¡Éò¨¾ì ¸Êŧ¾ áĢ «È¢Å¢Âø ¾¢ÈÁ¡Ìõ. ¦Åû¨ÇÂ÷¸û ­ÐŨà «ùÅÇ× ¦¾Ç¢Å¡¸ ¸ñ¼È¢Â¡¾ «È¢Å¢Âø §¸¡ðÀ¡ÎÁ¡Ìõ.

µ÷ ¬¸Áò¨¾ ±ÎòÐ즸¡ñÎ «¾ý ÒÈ×ÕŢĢÕóÐ Ò¨¾ÔÕÅ¢üÌî ¦ºøÅÐõ, À¢ÈÌ «¾¨É§Â ÁÈ¢òЧ¿¡ì¸¢ ¦ºöÔǡ츢 ­ýÛõ ¬ÆÁ¡Â Ò¨¾ÔÕÅ¢ìÌî ¦ºøÅÐÁ¡¸ ­íÌ º¢ó¾¨É ­Âí̸¢ýÈÐ. ­Ð§Å ¾Á¢Æî º¢ó¾É¡ À¡ÃõÀâÂò¾¢ý «ÊôÀ¨¼ º¢ó¾¨É §À¡ìÌ,  the  metaphysical thinking ( Bala's meta-thinking) ±ýÀÐ. ­¾¨É ÅÇ÷òÐ ÅÇ÷òÐ ¦ºýÚûÇ ¾Á¢Æô ÀñÀ¡ðÊý Á¢¸ «Ã¢Â À¨¼ô§À ¦Áö¸ñ¼¡Ã¢ý º¢Å»¡É§À¡¾Á¡Ìõ. «Ð§Å¡÷ «È¢Å¢Âø ÀÛÅø, áĢ  «È¢Å¢Âø ÀÛÅø ±ýÀÐ ±ôÀÊ  ­Õ츧ÅñÎõ ±ýÀ¾üÌ ­Ä츽Á¡ö ¿¢üÀÐ.

HOME